خزان صنعت چوب و جای خالی دولت

صنعت مبلمان یکی از مهمترین شاخه های صنایع کوچک و متوسط دنیا با قدرت اشتغالزایی، ایجاد ارزش افزوده و سرعت بازدهی اقتصادی خیلی بالا به شمار می آید؛ اما این صنعت در حال حاضر با حدود ۳۰ هزار واحد تولیدی و فروشگاهی، گردش مالی بیش از ۳۰ هزار میلیارد تومانی و سهم حدود ۸ درصدی از اشتغال زایی بخش تولید کشور، فقط از ۵۰ درصد ظرفیت تولید خود استفاده کرده و روزهای سختی را پشت سر می گذارد. درحالی که صنعت چوب، هزاران شغل مستقیم و غیر مستقیم ایجاد کرده و با ارزش افزوده فراوان و رفع نیاز داخلی، می تواند تراز تجاری را مثبت کند و همچنین باعث ارزش افزوده منابع غیرچوبی مانند پلاستیک، شیشه و مواد ساختمانی شود و یک منبع درآمدزای ریالی و ارزی برای کشور حتی بدون اتکاء به منابع جنگلی داخلی باشد، اما شرایط فعلی کشور به ویژه افزایش قیمت ارز، باعث شده بسیاری از کارگاه های تولید مبل نتوانند با تمام ظرفیت به تولید ادامه دهند و برخی از آنها نیز به تعطیلی کشیده شده یا در آستانه تعطیلی قرار گرفته اند.

در حال حاضر تأمین چوب مناسب تولید مبل، بنا به دلایل مختلف با دشواریهای بسیاری مواجه است و نقدینگی لازم برای واردات چوب توسط بیشتر کارگاه ها وجود ندارد، چراکه تاجر باید نسبت به واردات چوب اقدام کند که به گفته خودشان به آنها دلار نیمایی تومانی تعلق نمی گیرد. در حال حاضر بیش از صدهزار نفر در صنعت چوب و مبلمان مشغول به کار هستند که استانهای گیلان، تهران، مازندران، آذربایجان غربی و خراسان رضوی، بیشترین تعداد کارگاه، کارخانه و نفرات مشغول به کار در این صنعت را دارند. هرچند دولت در چند سال گذشته با تعرفه واردات مناسب، ممنوعیت صادرات مواد خام و صادرات بخشی از مصنوعات با تعرفه تشویقی، از ایجاد ارزش افزوده و اشتغال در این بخش حمایت کرده، ولی تراز تجاری اکثر بخشها ی صنعت چوب منفی است. البته تنها زیربخشهایی از مبلمان سازی که وابسته به فنون بومی است (مثل خاتم و منبت کاری)، به دلیل ارزآوری، هنوز دارای تراز بازرگانی مثبت می باشند.

درعین حال آنچه مسلم است این که دولت باید در این حوزه از تولیدکنندگان حمایت کند، اما متأسفانه هر روز با یک دستورالعمل و بخشنامه جدید در این حوزه روبرو هستیم که باعث مشکلات بسیاری شده است و به گفته یکی از دست اندرکاران این صنعت، اگر امروز مبلمان کشور ترکیه از مبلمان داخلی ارزانتر تمام می شود، به دلیل حمایت و یارانه دولتی است که به تولیدکنندگان ترک پرداخت می شود؛ اما تولیدکننده ایرانی از این حمایتها برخوردار نیست. درنقطه مقابل، نرخ بالای تعرفه واردات مواد اولیه، کاهش قدرت خرید مردم و تأثیر مالیات بر ارزش افزوده در قیمت تمام شده کالا، از جمله موانع در مسیر توسعه صنعت مبل بوده است و با واردات بیرویه ای که در صنعت مبل وجود دارد، تیشه بر ریشه این صنعت زده  شده است.

بیش از ۳دهه می گذرد که دولت های کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه، حمایت مستقیم از طریق تخصیص یارانه به فعالیتهای بازاریابی صادراتی صنایع کوچک و متوسط مانند صنعت مبلمان را در دستور کار قرار داده و قاطعانه آن را اجرا می کند که کشورهایی مانند مالزی، ترکیه، مکزیک و چین، نمونه های بارزی دراین خصوص هستند؛ اما متاسفانه در کشور ما از این مسئله مهم تا حد زیادی غفلت شده است. درحالی که مزیت نسبی صنعت مبلمان ایران برای حضور در بازارهای خارجی، با توجه به کیفیت و قیمت رقابتی تولیدات داخلی کشور ما، واقعیتی است که در صورت حمایت عملی وزارت صنعت، معدن و تجارت، ضمن کنار رفتن ابرهای تیره رکود از پیش روی این صنعت، شاهد پدیدار شدن افقهای روشنی برای آن خواهیم بود. نکته حائز اهمیت اینکه، هزینه های بالای تولید به ویژه در ماههای اخیر، تولیدکنندگان را مجبور به اخراج کارگرانشان کرده است؛ چراکه نمی توانند بیشتر از ظرفیت بازار و تقاضا، تولید کنند. در شرایطی که مواد اولیه گران است، قیمت پارچه بالاست و هزینه های جاری هم سر به فلک می کشد، مشتری چندانی وجود ندارد که تولیدات را بخرد و نقدینگی در بازار نیست، تولید برای تولیدکننده حاصلی جز ضرر ندارد. از طرفی ایران بازارهای صادراتی خود را ازدست داده و چین تمام بازار را با اجناس بی کیفیت خود دراختیار گرفته است و با مشکلات ارزی موجود هم نمی شود دوباره این بازارها را به دست آورد. از سوی دیگر کاهش واردات چوب باعث شده قاچاق آن رونق بگیرد و چون جنگلهای ما فاقد پتانسیل لازم است، به سرعت اندک جنگل موجود در کشور نیز نابود می شود.

بنابراین لازم است مشکلات مربوط به واردات چوب جنگلی حل شود. به ویژه آنکه اجرایی شدن طرح "استراحت جنگلی"، در گرو واردات چوب از طریق ایجاد بنادر و اسکله ها و همچنین رفع موانع موجود در سازمان حفظ نباتات کشور است. در عین حال در صورت تداوم کم توجهی دولت به جایگاه و ظرفیت صادراتی صنعت چوب و مبلمان که سهم فراوانی از اشتغال بخش تولید و ایجاد ارزش افزوده در کشور را به خود اختصاص داده، نه تنها فرصت صادرات و توسعه این صنعت را از دست می دهیم، بلکه از دست رفتن سرمایه گذاریهای کلان در این صنعت و شکل گیری دومینوی ورشکستگی و تعطیلی هزاران واحد تولیدی فعال در صنایع چوب را طی سالهای آینده شاهد خواهیم بود.

گروه مبل و دکور امیدوار است که با تمهیداتی که توسط دولتمردان در سال رونق تولید در جهت کاهش مشکلات صنعت مبلمان گرفته می شود، کورسوی امیدی برای فعالان این حوزه که سهم عمده ای از اشتغال و تولید ناخالص داخلی را به دوش می کشند، پدید آید.

منبع :

https://www.moblodecor.com